काठमाडौं । बेलायतकी महारानी एलिजाबेथ द्वितीयको बिहीबार स्कटल्याण्डको बालमोरल क्यासलमा निधन भएको छ। उनी ९६ वर्षकी थिइन् ।एलिजाबेथ सन् १९५२ मा आफ्नो बुबा जर्ज छैठौंको मृत्युपछि महारानी बनेकी थिइन्। त्यतिबेला उनको उमेर मात्र २५ वर्ष थियो।
एलिजाबेथ द्वितीय बेलायतमा सबैभन्दा लामो सेवा गर्ने राष्ट्रप्रमुख थिइन्। उनी ७० वर्षसम्म बेलायतकी महारानी थिइन् ।उनको शासनकालमा बेलायतमा १५ जना प्रधानमन्त्री रहे । विशेष कुरा के छ भने एलिजाबेथ बेलायत मात्र होइन १५ देशकी महारानी थिइन् ।
तीमध्ये अष्ट्रेलिया, क्यानडा जस्ता धनी देश पनि छन् ।एलिजाबेथ द्वितीयको जन्म २१ अप्रिल १९२६ मा भएको थियो। उनी यस समयमा १५ सार्वभौम राज्यहरूको रानी थिइन्। यद्यपि, उनी सीधै बेलायतसँग सम्बन्धित थिइन्, जहाँ उनको शाही परिवार बस्छ।
बेलायत बाहेक एलिजाबेथ यी देशकी पनी महारानी थिइन् ।१- क्यानडा २- अष्ट्रेलिया ३- न्यूजिल्याण्ड ४- जमैका ५- बहामास ६- ग्रेनाडा ७- पपुवा न्युगिनी ८- सोलोमन टापु ९- टुभालु १०- सेन्ट लुसिया ११- सेन्ट भिन्सेन्ट र ग्रेनाडाइन्स १२- एन्टिगुवा र बारबुडा १३- बेलीज १४- सेन्ट किट्स र नेभिस
यद्यपि, यी देशहरूको महारानीको रूपमा रानीको भूमिका धेरै हदसम्म प्रतीकात्मक थियो। उनी प्रत्यक्ष रूपमा शासनमा संलग्न थिइनन्, किनकि उनी राज्यको प्रमुख मानिन्थिन्, सरकार होइन। सन् २०२१ सम्ममा बार्बाडोस पनि यो सूचीमा थियो।
तर बार्बाडोसले नोभेम्बर २०२१ मा रानी एलिजाबेथ द्वितीयलाई राज्यको प्रमुखको रूपमा त्याग्यो र आफूलाई नयाँ गणतन्त्र घोषणा गर्यो। बार्बाडोस अब राष्ट्रमंडल मा एक गणतन्त्र हो। राष्ट्रमंडल वा कमनवेल्थ ५४ देशहरूको संगठन हो जुन कुनै समय बेलायतको उपनिवेश थिए।
एलिजाबेथ द्वितीय रानी थिइन् जसमा १५ देशहरू राष्ट्रमंडल क्षेत्रहरू भनेर चिनिन्छन्। एलिजाबेथ द्वितीय एक मात्र रानी थिइन् जो एक भन्दा बढी देशको रानी थिइन्। एलिजाबेथ ६ फेब्रुअरी १९५२ मा आफ्नो बुबा, जर्ज छैटौंको मृत्यु पछि रानी बनिन्।
त्यतिबेला उनी बेलायत, क्यानडा, अष्ट्रेलिया, दक्षिण अफ्रिका, न्युजिल्यान्ड, पाकिस्तानलगायत ३२ देशकी महारानी थिइन् । तर पछि देश बिस्तारै आधा देश गणतन्त्र भए वा अर्को शाही परिवारको शासनमा गयो। एलिजाबेथ उनको नियन्त्रणमा रहेका धेरै देशहरूमा सशस्त्र बलको कमाण्डर-इन-चीफ पनि थिइन्।
बार्बाडोस राज्यको प्रमुखको रूपमा एलिजाबेथ द्वितीयलाई त्याग गर्ने अन्तिम देश थियो। १९४७ मा, एलिजाबेथ द्वितीयले एडिनबर्गको ड्यूक फिलिपसँग विवाह गरेकी थिइन् । प्रिन्स फिलिप, डेनमार्क र ग्रीसका राजकुमार, १९२१ मा जन्मेका थिए र दोस्रो विश्वयुद्धमा ब्रिटिश शाही नौसेनामा सेवा गरेका थिए।
२०१७ मा उनले आफ्नो शाही कर्तव्यबाट अवकाश लिए। उनको २०२१ मा मृत्यु भयो। यी दुईका चार सन्तान थिए: चार्ल्स, एनी, एन्ड्रयू र एडवर्ड। अहिले उनका जेठा छोरा चार्ल्स (उमेर ७३ वर्ष) बेलायतका राजा बनेका छन् ।
अब एलिजाबेथ द्वितीयको विदाईपछि उनका जेठा छोरा चार्ल्स बेलायतको राजा बनेका छन् । ७३ वर्षीय चार्ल्स बेलायत, अष्ट्रेलिया, क्यानडा र न्युजिल्यान्डलगायत १५ देशको प्रमुख पनि बनेका छन् । शाही परिवारको नियम अनुसार, चार्ल्सले एलिजाबेथ द्वितीयको प्रस्थान पछि जिम्मेवारी लिनु पर्ने थियो।
नियम अनुसार एलिजाबेथको मृत्युपछि चार्ल्सलाई नयाँ राजा घोषणा गरिएको छ। लन्डनको सेन्ट जेम्स प्यालेसमा वरिष्ठ सांसद, निजामती कर्मचारी, मेयरमध्ये चार्ल्सलाई औपचारिक रूपमा राजा बनाइनेछ ।
